Uyanış Devirlerinde Tercümenin Rolü

Yazar

Hilmi Ziya Ülken

Yayınevi

Ülken Yayınları

Dil

Türkçe

Sayfa s.

378

Ayrı ayrı uygarlıkları açar gibi görünen büyük "uyanışlar", gerçekte, gittikçe genişleyen sürekli bir düşünce zinciriyle birbirine bağlıdır. Bu zinciri sağlayan ise özellikle "çeviri"dir.
islâm âleminin Akdeniz uygarlığındaki büyük rolü, iskender istilasının Hindistan'a kadar götürdüğü Yunan etkilerini benimseyerek, zenginleştirerek, ona yeni öğeler katarak Batıya aktarması olmuştur. Bu büyük uygarlık değiş tokuşu 8-9'uncu yüzyıllarda Batıdan Doğuya, 12-13'üncü yüzyıllarda Doğudan Batıya, daha doğrusu islam Akdeniz uygarlığından Hristiyan Akdeniz uygarlığına doğru gerçekleşmiştir.

Eski Mısır, Mezopotamya ve Ege sacayağı üzerinde gelişen Akdeniz uygarlığı Grekler eliyle Roma ve Güney Avrupa'ya, Anadolu ve Mezopotamya eliyle bir aralık Hind'e kadar uzanmış, böylece biri doğuda Irak ve Anadolu, öteki batıda Latin âlemi olmak üzere ikiye bölünmüş, yine de aynı geleneği sürdürmekten geri kalmamıştır. Sonraki yüzyıllarda kuzeyden katılan Germenler, Slavlar, Türkler, güneyden katılan Araplar ve Berberilerle genişleyen, içerik bakımından zenginleşen bu uygarlık, ilk kökleriyle ilgisini yitirmemiş, yeni aşılarla güçlenerek süregelmiştir.

Bütün bu köklü değişimler, oluşumlar, yapıtta çok ayrıntılı olarak görüleceği gibi, Doğu ve Batı tarihinin genellikle büyük çeviri etkinliklerinin sonucudur.
(Tanıtım Bülteninden)